پایگاه خبری اتاق بازرگانی تهران

سی و سومین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران در حالی صبح امروز و با حضور اعضا برگزار شد که رئیس اتاق تهران مسعود خوانساری از نامه به رئیس جمهور برای پیگیری موضوع محدودیت ها و ممنوعیت های غیرقانونی وضع شده بر تجارت خارجی خبر داد و اعلام کرد این موضوع قرار است در هیات دولت مورد بررسی قرار گیرد. خوانساری گفت: «در ماه گذشته شاهد ایجاد ممنوعیت های واردات برای برخی از اقلام بودیم، مسئولان وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت اگرچه اعلام نکردند ولی ثبت سفارش برخی از کالاها و اقلام را متوقف کردند، مثلا ثبت سفارش ماشین از خرداد ماه متوقف شد و هم اکنون تعداد زیادی خودرو در گمرکات باقی مانده است به خاطر اینکه اطلاع رسانی قبلی نشده بود و متاسفانه افراد بلاتکلیف هستند. علاوه بر این، اقلام دیگری هم هستند از جمله لاستیک، باطری و تجهیزات مختلف که هر روز شاهدیم ثبت سفارش آن ها متوقف می شود و یا اینکه بدون اطلاع قبلی عوارض و تعرفه های واردات آن ها اضافه می شود و تغییر می کند و این دقیقا خلاف قانون هست؛ اولا ممنوع کردن واردات کالا خلاف قانون هست زیرا قانون مشخص کرده فقط ورود کالاهای غیر شرعی (اسلحه و مهمات، مواد مخدر، مشروبات الکلی) غیرقانونی هست و مابقی کالاها ورودشان براساس تعرفه ها باید تعیین و تکلیف شود که متاسفانه این عملی نمی شود و بدون اطلاع و خلاف قانون جلوی ثبت سفارش ها گرفته می شود که منجر به سردرگمی و بلاتکلیفی وارد کنندگان و اهل کسب و کار شده است.»

او در ادامه گفت: «بحث بالا بردن ناگهانی تعرفه ها هم ممکن است یک رانتی را برای افرادی به وجود آورد که از قبل در جریان این افزایش ها بوده اند و خواهند بود، ما خواهشمان این هست که واقعا جلوی این کار گرفته شود. حدود 20 روز پیش من نامه ای را خدمت جناب آقای روحانی رئیس جمهور ارسال کردم و همین موارد را ذکر کرده ام که ایشان دستور داده اند موضوع در هیات دولت مطرح شود و امیدوارم حداقل از این پس جلوی این کار گرفته شود و ادامه پیدا نکند.»

رئیس اتاق تهران در ادامه به کاهش نرخ سود بانکی در ماه های گذشته هم اشاره کرد و گفت: «علائم و آثار کاهش نرخ سود بانکی که در شهریور ماه اتفاق افتاد در حال بروز در اقتصاد کشور است (اتفاقی که البته همزمان با افزایش قیمت ارز هم بود) از جمله این آثار می توان به گرایش به سمت سرمایه گذاری در حوزه مسکن اشاره کرد، موضوعی که نشان می دهد قیمت ها در بازار در حال حرکت کردن است، همچنین اثر دیگر آن را در بورس هم می بینیم، خوشبختانه تحولات مثبتی در بورس رخ داده و شاخص ها رشد داشته است. علاوه بر این امیدواریم قولی که بانک مرکزی در ارتباط با کاهش مجدد سود سپرده ها، کاهش نرخ بهره تسهیلات بانکی و همچنین برخورد با موسسه های غیرمجاز که عامل برهم زدن نظام بانکی هستند، داده است، ادامه پیدا کند.»

مسعود خوانساری گفت: «متاسفانه مجددا بحث هایی به صورت شایعه و جدی در ارتباط با تفکیک وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت و تبدیل آن به وزارت صنایع و معادن و بازرگانی شنیده می شود، ما تازه بعد از چند ماه می دیدیم که یک ثباتی ایجاد شده بود ولی حالا دوباره می بینیم همان بحث در حال حادث شدن هست، واقعا جای تعجب دارد به جای اینکه ما دنبال این باشیم که استحکامی در دولت به وجود بیاوریم و به دنبال کوچک کردن دولت باشیم می بینیم مجددا بحث تفکیک مطرح می شود و این موضوع باعث سرگردانی و بلاتکلیفی در داخل وزارتخانه می شود؛ من خواهشم از دولت و مسئولان وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت این هست که یک بار برای همیشه به این مسئله بپردازند و تمام شود تا هر روز درگیر این مسائل حاشیه ای نباشند.»

رئیس اتاق تهران در بخش دیگری از صحبت های خود به موضوع لایحه بودجه که دو روز پیش از سوی رئیس جمهور به مجلس شورای اسلامی ارائه شد، پرداخت و گفت: «کلیات این لایحه را ما بررسی و اشکالاتی که به آن وارد هست را در نامه ای به آقای لاریجانی رئیس مجلس، ارسال کردیم. درخواستم این هست که متن نامه و جزییات آن در کمیسیون های تخصصی اتاق تهران هم بررسی شود تا ما بتوانیم به صورت جزئی هم نظرات اتاق را به مجلس شورای اسلامی انتقال دهیم.» او در ادامه به موضوعات مهم و اشکالاتی که در لایحه بودجه وجود دارد و در نامه به رئیس مجلس هم به آن ها پرداخته شده است اشاره کرد و گفت: «اولین اشکال لایحه بودجه غیرواقعی بودن آن است، همانند همه سال های گذشته بودجه ای که برای سال بسته می شود باتوجه به بودجه سال قبل است درحالی که اگر نسبت به عملکرد، بودجه بسته شود حتما واقعی تر است. به عنوان مثال در سال 1396 درآمدهای مصوبه 346 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است و شش دوازدهم آن (در نظر گرفتن 6 ماه ابتدایی امسال) 173 هزار میلیارد تومان بوده است در حالی که کل وصولی در 6 ماه ابتدایی 110 هزار میلیارد تومان بوده است یعنی در این مدت 63 درصد بودجه مصوب محقق شده است ولی بودجه متاسفانه بودجه ای که بسته می شود براساس بودجه مصوب سال قبل است و عملا از همین الان مشخص است بودجه سال 97 هم با کسری رو به رو خواهد بود و راه جبران آن استقراض از سیستم بانکی و یا حذف و کاهش بودجه های عمرانی هست و به نظر می رسد به این روش بودجه بستن غیرواقعی است و عملا از اول مشخص است که بوجه دچار مشکل خواهد شد.»

او گفت: «موضوع دیگری که در بودجه دیده نشده است کاهش حجم دولت است، در برنامه ششم مقرر شده است که هرساله به میزان 15 درصد حجم دولت کاهش پیدا کند که هیچ اثری از آن وجود ندارد بلکه در بودجه های جاری افزایش 11 درصدی هم دیده می شود. تامین بخشی از منابع مالی دولت با استقراض از بازار سرمایه موضوع دیگر قابل توجه در بودجه است. در قانون بودجه سال 1396 مصوب شده بود که 74 هزار میلیارد تومان از طریق استقراض از بازار سرمایه در اختیار دولت قرار گیرد برای اوراق مشارکت، صکوک و اوراق خزانه؛ باتوجه به اینکه این بازار، بازار بزرگی هم نیست اگر بخواهد دولت به این بخش هم دست اندازی کند طبیعتا برای بخش خصوصی چیزی باقی نخواهد ماند، به خصوص اینکه بخش مهم از این ها برای خرید تضمینی گندم که دولت تعهد دارد، پرداخت می شود و یا پرداخت بدهی های دولتی و متاسفانه این موضوع نه تنها مشکلی از بخش خصوصی حل نمی کند که مشکل زا هم هست.»

مسعود خوانساری در ادامه صحبت هایش به ناکارآمدی سیستم بانکی پرداخت و گفت: «طبق گفته رئیس کل بانک مرکزی 45 درصد از تسهیلات اعطایی سیستم بانکی در سال گذشته عمدتا مربوط به تسهیلات مالی سر رسید شده بوده است که به نظر می رسد بودجه ای که برای گردش نقدینگی، تزریق نقدینگی جدید و یا سرمایه در گردش بنگاه ها باشد، بسیار محدود است و عملا در بودجه هم  راهکاری برای سیستم بانکی دیده نشده است و بدهی های دولت به سیستم بانکی کماکان باقی است و رقم بالایی هم هست.»

رئیس اتاق تهران مشکل دیگری که در لایحه بودجه دیده می شود را افزایش فشار مالیات دانست و گفت: «فشار مالیاتی امسال مجددا افزایش داشته است و آن نسبت به سال قبل دیده اند که رقم بالایی را در نظر گرفته اند و یک رقم کارانه بالایی را هم برای وصول مالیات برای کارمندان مالیاتی گذاشته اند. اگر این موضوع اختصاص داده شود به مودیانی که مالیات نمی دهند، خوب است ولی اگر قرار است بار این مالیات دوباره بر دوش کسانی باشد که مالیات پرداخت می کنند و حساب کتابشان دقیق است، متاسفانه باز مشکلی را برای تولید ایجاد خواهد کرد.»

پروژه های عمرانی موضوع دیگری بود که مسعود خوانساری به آن پرداخت و گفت: «بودجه پروژه های عمرانی امسال نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرده است. براساس گزارش های مرکز پژوهش های مجلس در 19 سال گذشته، هر سال 97 درصد بودجه های جاری تخصیص پیدا کرده است در شرایطی که 69 درصد بودجه های عمرانی پرداخت شده است و این نشان می دهد که هر زمان کمبود بودجه جاری احساس شده از بودجه های عمرانی تخصیص داده اند.»

او در بخش دیگری از تحلیل لایحه بودجه به نرخ ارز اشاره کرد و گفت: «فکر می کنم یکی از مشکلات عمده بودجه، نرخ ارز هست، در بودجه قیمت ارز 3500 تومان دیده شده است درصورتی که الان در بازار آزاد قیمت حدود 4 هزار و 200 تومان است و اصلا معلوم نیست با چه هدفی این عدد 3500 تومان را در نظر گرفته اند، اگر قرار است به سمت تک نرخی برویم، 700 تومان اختلاف هیچ نشانه ای را به تولید کننده و سرمایه گذار نمی دهد و روشن نمی کند که بالاخره تصمیم دولت چیست، آیا قرار است ارز را تک نرخی کنند و یا اینکه دوباره ارز مبادله ای همچنان وجود داشته باشد؟ این نرخ ارز رانت و فساد احتمالی که ایجاد می کند و متاسفانه هیچ چشم اندازی نسبت به تک نرخی کردن ارز در این لایحه بودجه دیده نمی شود، به خصوص با این قیمت 3500 تومانی که در لایحه دیده می شود.

رئیس اتاق تهران همچنین «افزایش عوارض خروج از کشور» در لایحه بودجه را یک بدسلیقگی دانست و گفت: «پیش بینی شده برای اولین خروج از کشور در سال عوارض 220 هزارتومانی پرداخت شود، برای بار دوم 330 هزار تومان و در دفعات بعدی 440 هزار تومان؛ در نظر داشته باشید که حدود 9 میلیون سفرخارجی در سال انجام می شود ولی همه این سفرها تفریحی نیست و بخشی از آن مربوط به کسب و کار است و این درست نیست که ما عوارض آنچنانی بگیریم. شما فقط کافی است یک مقایسه ای ساده صورت دهید و در نظر بگیرید که در روز حدود 100 میلیون لیتر گازوئیل در کشور مصرف می شود به قیمت 300 تومان که ما به التفاوت آن با قیمت واقعی گازوئیل 1500 تا 1700 تومان است، یعنی ما روزانه 150 میلیارد تومان سوبسید گازوئیل می دهیم، با این شرایط آیا بهتر نبود یک رقم خیلی کمی روی قیمت گازوئیل می گذاشتیم به جای اینکه عوارض را افزایش دهیم و این بدسلیقگی را انجام نمی دادیم؛ ما در سال حدود 40 هزار میلیارد تومان سوبسید گازوئیل می دهیم و نزدیک به 20 هزار میلیارد تومان هم سوبسید بنزین که هم آلودگی به وجود می آورد و هم حمل و تقل را مختل می کند. در ترکیه قیمت سوخت 15 برابر قیمت ایران است و قیمت حمل و نقل (تن- کیلومتر) 1.5 برابر ایران هست، حالا چرا ما نباید مانند آن ها عمل کنیم و در این بین بیایم و به روش هایی فشار بیاوریم.»

رئیس اتاق تهران همچنین به موضوع یارانه ها هم در لایحه بودجه پرداخت و گفت: «در لایحه اقدام خوبی قرار است در ارتباط با یارانه ها انجام شود و 30 میلیون نفر را حذف کنند و ان‌شاء‌الله بودجه آن به بخش صنعت اضافه شود و آن چیزی که قانون مشخص کرده است.»

او همچنین به موضوعاتی که در لایحه بودجه به آن ها پرداخته نشده است و از اهمیت بالای برخوردار هستند هم اشاره ای کرد و گفت: «به بدهی های دولت به بخش خصوصی در بودجه هیچ اشاره ای نشده است، بهره برداری از طرح های نیمه تمام باز تعیین تکلیف نشده است، جذب فاینانس توسط بخش خصوصی و روش ضمانت آن از سوی دولت باز مورد اشاره قرار نگرفته است، در واگذاری شرکت ها باز اهلیت در نظر گرفته نشده است و اصلاح صندوق های بازنشستگی هم که یکی از معضلات کنونی کشور هست، مورد بی توجهی قرار گرفته.»

رئیس اتاق تهران همچنین در این جلسه درگذشت دکتر رضا نیازمند یکی از بنیانگذاران توسعه صنعتی در کشور را تسلیت گفت و به موضوع اسکان موقت زلزله زدگان کرمانشاه هم اشاره کرد و از فعالان بخش خصوصی خواست تا در بازسازی مناطق زلزله زده و به خصوص مدارس آسیب دیده منطقه همراهی و همیاری کنند.